بررسی میزان استفاده عینی از نشریات با توجه به عامل دسترس پذیری و درجه اهمیت هر نشریه از دید اعضاء هیئت علمی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کرمان

این پژوهش به روش تجربی و پیمایشی و با هدف تعیین میزان استفاده از کلیه نشریات ادواری لاتین مربوط به سال 1997 موجود در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی - درمانی کرمان با توجه به عامل دسترس پذیری و درجه اهمیت هر نشریه از دید اعضاء هیئت علمی انجام شد. به این منظور از تلفیق دو روش عینی و ذهنی استفاده شد و طی یک دوره سه ماهه، با روش برچسب گذاری، تعداد دفعات استفاده از نشریات محاسبه گردید. سپس با استفاده از پرسشنامه که به صورت لیستی از عناوین هر رشته بطور مجزا تهیه شده بود، اقدام به نظرخواهی از اعضاء هیئت علمی هر گروه آزمایشی گردید. در این پژوهش دو فرضیه مطرح شده که عبارتند از: 1) بین استفاده عینی از نشریات و درجه اهمیت آنها از دید اعضاء هیئت علمی هر گروه آموزشی، به تفکیک ، تفاوت معنی داری وجود دارد. 2) میزان استفاده از نشریات در دسترس بیشتر از نشریاتی است که در دسترس نمی باشند. جامعه آماری شامل دو بخش بود. بخش اول مشتمل بر 399 عنوان و 3871 شماره نشریات ادواری لاتین بود که از این تعداد 61 عنوان (15/3 درصد) و 410 شماره (10/6 درصد) بعنوان مجلات در دسترس در دانشکده دندانپزشکی نگهداری می شد و بخش دوم را 250 نفر اعضاء هیئت علمی تشکیل می داد که در طول اجرای طرح در دانشگاه علوم پزشکی کرمان شاغل بودند. نتایج پژوهش نشان می دهد که از کل مجلات مورد بررسی، تعداد 126 عنوان (31/5 درصد) و 1405 شماره (36/3 درصد) در طول اجرای طرح مورد استفاده قرار گرفت . در حالیکه 273 عنوان (68/4 درصد) و 2466 شماره (63/7 درصد) حتی یکبار هم استفاده نشده اند. از کل عناوین استفاده شده، 19 عنوان (15/1 درصد) و 156 شماره (11/1 درصد) مربوط به مجلات در دسترس و 107 عنوان (84/9 درصد) و 1249 شماره (32/2 درصد) مربوط به مجلات غیردسترس بود. بطور کلی از مجموع نشریات مورد بررسی 474 بار یا به عبارتی از هر شماره نشریه بطور متوسط 48 درصد بار در سال استفاده شد. پراستفاده ترین نشریه مربوط به دو رشته پرستاری و قلب از مجموع نشریات غیردسترس بود. دیگر یافته های پژوهش نشان می دهد که از مجموع 399 عنوان که توسط اعضاء هیئت علمی ارزیابی شدند 5 عنوان (1/3 درصد) کم اهمیت ، 38 عنوان (9/5 درصد) نسبتا مهم، 137 عنوان (34/3 درصد) مهم و 212 عنوان (53/1 درصد) مهمترین شناخته شدند که از این 212 عنوان تعداد 74 عنوان (34 درصد) مورد استفاده قرار گرفت در حالیکه 138 عنوان (65 درصد) بدون استفاده ماند. ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که بین استفاده از نشریات و درجه اهمیت تعیین شده توسط اعضاء هیئت علمی تنها در مورد چهار گروه دندانپزشکی (p0/008، r0/3306)، پرستاری (r0/3602, p0/024)، جراحی (r0/7654, p0/002) و غدد (r0/5443, p0/456) تفاوت معنی داری وجود دارد. به این ترتیب در این سه گروه فرضیه اول تائید و در سایر گروهها رد می شود. با استفاده از آزمون z در سطح معنی داری a0/05 (که با توجه به جدول برابر با 1/65 می باشد)، وضعیت استفاده از کل نشریات با توجه به عامل دسترس پذیری، بررسی و فرضیه دوم رد شد (z1/444). با توجه به یافته های پژوهش پیشنهاد گردید: الف) انتخاب نشریات به ترتیب اولویت زیر صورت گیرد: 1) پراستفاده و بااهمیت . 2) کم استفاده و بااهمیت . 3) پراستفاده و کم اهمیت . به جای مجلات کم استفاده و کم اهمیت و نیز مجلات بدون استفاده، عناوین پیشنهادی اعضای هیئت علمی جایگزین گردد. ب) تاثیر سایر عوامل بر استفاده از جمله میزان تحصیلات ، آشنایی به زبان انگلیسی، حجم کارهای تحقیقاتی و غیره نیز در تحقیقات آینده مورد بررسی قرار گیرد.